هدف: بررسی تاثیر آلودگی هوای منطقه صنعتی کارخانه آلومینیوم اراک بر تغییرات آناتومیکی برگ گیاهان اقاقیا و عرعر هدف این تحقیق می باشد.مواد و روش ها: با استفاده از اطلاعات سازمان حفاظت محیط زیست استان مرکزی، پارک آلومینیم به عنوان منطقه آلوده و منطقه هفتاد قله در فاصله 35 کیلومتری اراک به عنوان منطقه پاک انتخاب شد. نمونه برگ های اقاقیا و عرعر در شهریورماه 1392 به طور هم زمان از دو منطقه برداشت شد. تراکم و طول کرک، تراکم و گشودگی دهانه روزنه، طول پارانشیم نردبانی و قطر پارانشیم اسفنجی برگ اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS16 و Excel، مقایسه میانگین ها بر اساس آزمون T انجام شد.نتایج: تحت تاثیر آلودگی هوا تراکم کرک سطح زیرین و طول کرک هر دو سطح برگ اقاقیا افزایش معنی داری یافت همچنین تراکم کرک سطح زیرین برگ عرعر کاهش و طول کرک افزایش معنی داری نشان داد. تراکم روزنه سطح زیرین برگ اقاقیا و عرعر در معرض آلودگی هوا به ترتیب کاهش و افزایش یافت. گشودگی روزنه برگ اقاقیا و عرعر تغییر معنی داری نشان نداد. طول پارانشیم نردبانی برگ اقاقیا منطقه آلوده نسبت به منطقه پاک کاهش و در عرعر افزایش معنی داری نشان داد، قطر پارانشیم اسفنجی برگ اقاقیا تغییر معنی داری نداشت ولی در عرعر کاهش نشان داد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از یافته ها تغییرات آناتومی را در هر دو گیاه برای سازش بیشتر با آلودگی هوای منطقه نشان می دهد.

زمینه و اهداف استراتژی بهره وری سبز با آینده نگری و تکیه بر پایه های بهبود بهره وری به عنوان راهکار کلیدی در راستای اهداف توسعه هزاره و توسعه پایدار محسوب میگردد. مهمترین تکنیک بهره وری سبز، حسابداری هزینه یابی جریانمواد و انرژی می باشد که علاوه بر داشتن نقش مکمل با سایر ایزوهای سری 14000 (سیستم مدیریت محیط زیست)، در برگیرنده سایر تکنیکهای بهره وری سبز از جمله چرخه دمینگ[1]، شش سیگما، 3R[2] و مواردی از این قبیل است. روش بررسی در این مقالهگذشته از ردیابی جریان مواد و انرژی در فرآیندهای تولید، برآورد کمی و پولی مراکز مقدارسنجی، موازنه ورودی ها و خروجی ها در هر قسمت برآورد گردیده و همچنین پتانسیل کاهش مواد و انرژی در بخش های مذکور مشخص شده است. یافته ها بر اساس محاسبات صورت گرفته، میزان اتلافات مواد و انرژی برابر با 17910. 6425 تن به ارزش 901761. 462 میلیون ریال بوده است. بیشترین اتلافات مربوط به مرکز مقدارسنجی " سالن CD" در بخش احیا و مرکز مقدارسنجی " برش" در بخش برش و بسته بندی می باشد که به ترتیب که 61/51 % و94/99 % از کل ضایعات هر بخش را به خود اختصاص داده اند. همچنین کمترین اتلافات مرتبط با مرکز مقدارسنجی "FTP[3]" در بخش احیا و مرکز مقدارسنجی "حمل ونقل " در بخش برش و بسته بندی بوده اند. بحث و نتیجه گیری نتایج حاصل از تحقیق می دهد این تکنیک با کاهش مصرف نهاده های تولید به ازای یک مقدار مشخص تولید و یا ارایه خدمات، کاهش هزینه های تولید، کاهش اتلافات فرآیندهای تولیدی، راندمان تولید و رقابت پذیری محصولات را در سطح ملی و جهانی ارتقا می دهد و همچنین عملکرد های اقتصادی و زیست محیطی را نیز بهبود می بخشد.

زمینه و هدف با صنعتی شدن شهرها و افزایش تعداد کارخانجات، آلودگی خاک رو به گسترش بوده و یکی از مشکلات زیست محیطی قرن حاضر به حساب می آید. با توجه به اهمیت شهر اراک از نظر فعالیت های صنعتی، هدف این پژوهش، بررسی شدت آلودگی خاک به عناصر فلزی در اطراف کارخانه آلومینیوم سازی این شهر می باشد. روش بررسی ده نمونه مرکب خاک از عمق صفر تا 15 سانتی متری و در دو جهت شمال شرقی و شمال غربی تا شعاع 5 کیلومتری از کارخانه برداشته شد. جهت اندازه گیری شدت آلودگی خاک به عناصر فلزی، غلظت های کل عناصر آلومینیوم، آهن، منگنز و سرب در نمونه های خاک پس از عصاره گیری با اسید توسط دستگاهICP تعیین گردیدند. جهت برآورد شدت آلودگی از ضریب و درجه آلودگی، شاخص ژیو انباشت و ضریب غنی شدگی استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد که شدت آلودگی خاک به عناصرآلومینیوم، آهن، منگنز و سرب در جهت شمال غربی کارخانه بیش تر از جهت شمال شرقی بوده و مقدار این عناصر به ترتیب برابر با 5/41316، 1/23282، 138/567 و 0375/71 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اندازه گیری گردید. بحث و نتیجه گیری بر اساس شاخص ضریب آلودگی، شدت آلودگی خاک های منطقه در جهت شمال شرقی به عنصر آلومینیوم قابل توجه و به عناصر آهن، منگنز و سرب، در حد متوسط بود که نشان می دهد که فعالیت کارخانه آلومینیوم سازی اراک باعث آلودگی خاک منطقه به عناصر فلزی در حد متوسط شده است.

مقدمه: در طراحی مداخلات، اصلاح رفتار در مورد استفاده از وسایل حفاظت فردی، شناسایی و تحلیل مخاطبان جایگاه مهم و ویژه ای دارد. هدف از این مطالعه، تعیین عوامل پیش بینی کننده آگاهی برای استفاده از وسایل حفاظت فردی بر اساس سازه های تیوری شناختی اجتماعی در کارگران کارخانه آلومینیوم ایران در سال 1397 بود. روش کار: در این مطالعه توصیفی تحلیلی که به روش مقطعی اجرا شد، با مراجعه به خط تولید کارخانه آلومینیوم ایران در شهر اراک، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس سازه های تیوری شناختی-اجتماعی، شامل سوالات مربوط به اطلاعات دموگرافیک، آگاهی و پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر سازه های تیوری شناختی-اجتماعی (Social Cognitive Theory)، توسط 188نفر از کارگران شاغل تکمیل شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی، آزمون های chi-square و تحلیل رگرسیون لجستیک، در نرم افزار SPSS نسخه 24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سطح معنی داری کمتر از 0. 05 در نظر گرفته شد. یافته ها: از میان کارگران شرکت کننده در پژوهش، (88نفر)8/46 درصد افراد از آگاهی متوسط و(100نفر) 2/52 درصد از آگاهی بالایی برخوردار بودند. از میان متغیر های دموگرافیک، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات، میزان درآمد، سن، سابقه کار و وضعیت استخدامی(05/0>p) و تمام سازه های تیوری شناختی-اجتماعی (05/0>p)، با میزان آگاهی ارتباط معنی داری داشتند که از بین آنها سطح تحصیلات و وضعیت استخدامی در مجموع 6/80 درصد و سازه های خودکنترلی، محیط و خودکارآمدی موانع درک شده 64 درصد از احتمال قرار گرفتن کارگران در گروه با آگاهی بالا را تبیین می نمود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که متغییر های سطح تحصیلات، وضعیت استخدامی، سازه های خودکنترلی، محیط و خودکارآمدی موانع درک شده می تواند جهت طراحی مداخلات آموزشی به منظور بهبود آگاهی کارگران در زمینه استفاده از وسایل حفاظت فردی موثر باشد.

در چند ساله اخیر در معرفی مفاهیم اولیه و اهمیت بهره وری تلاشهای قابل توجهی به عمل آمده و در واقع، اولین هدف سازمان ملی بهره وری ایران که رواج این مفاهیم بود تا حدود زیادی تحقق یافته است. لذا در این مقاله از تعریف و مفهوم بهره وری سخنی به میان نخواهد آمد. در این مقاله به دلیل اینکه تنها تولید کننده آلومینیوم در ایران، شرکت آلومینیوم ایران ((ایرالکو)) است، به اندازه گیری بهره وری در سطح شرکت به دو روشی که در اقتصاد مطرح است- یعنی روشهای شاخص و تابع تولید- خواهیم پرداخت. به منظور وارد شدن به بحث علمی، صنعت آلومینیوم و چگونگی شکل گیری آن در ایران را به صورت مختصر معرفی خواهیم کرد. سپس اندازه گیری بهره وری بر اساس مقادیر فیزیکی و ارزش تولیدات به قیمت ثابت در دو کارگاه احیا و ریخت این کارخانه صورت خواهد گرفت. مقایسه بین صنعت و آلومینیوم با صنایع فلزات اساسی استان مرکزی و کل کشور (کد37) و همچنین کل صنایع کشور (کد3) انجام شده است. در بررسی بهره وری نهایی عوامل تولید به روش تابع تولید، نتایج قابل اتکایی برای مدیران و تصمیم گیران کارخانه ارائه شده است.  

گاز دی اکسیدکربن (CO2) خروجی از دودکش ها در صنایع مختلف به عنوان یکی از منابع عمده آلودگی هوا و یک عامل مهم در بررسی کیفیت هوا مطرح می باشد. در پژوهش حاضر به مطالعه تاثیر عوامل توپوگرافیک، جوی و ساختمان ها بر پخش گاز CO2 از کارخانه آلومینیوم ایران در لایه مرزی اتمسفری پرداخته شده است. موقعیت جغرافیایی کارخانه آلومینیوم ایران واقع در شهرستان اراک، این کارخانه را به عنوان یکی از منابع عمده آلودگی هوای این شهر صنعتی مطرح کرده است. به علاوه با استفاده از نتایج عددی که در نرم افزار ANSYS FLUENT صورت پذیرفته، تاثیر ساختمان های شهر بر نحوه پخش آلاینده ها با در نظر گرفتن جهت وزش باد مدل سازی شده و مورد صحت سنجی قرار گرفته است. در ادامه به محاسبه فضای سبز مورد نیاز اطراف کارخانه پرداخته و مناسب ترین الگوی فضای سبز استخراج شده است. نرخ تجمع گاز CO2 اطراف کارخانه پس از رسیدن توده بحرانی به سطح زمین در حالت گذرا با در نظر گرفتن واکنش رادیکال های OH و CO و لحاظ کردن اثرات ته نشست CO2 به روش نیمه تحلیلی و تجربی به ترتیب 09/2 و 15/2 g/(hectar. min) محاسبه گردیده است، همچنین نتایج به دست آمده نشان می دهد وجود رشته کوه های جنوب شهر باعث انتقال نقطه با غلظت بیشینه به 500 متر جلوتر می گردد.

کارخانه آلومینیوم ایران، (ایرالکو) 41 در شمال شرقی شهر اراک واقع شده است و فلوئورایدها را در محیط پراکنده می کند. در این پژوهش محوطه کارخانه از نظر ترکیب رستنی های آن مورد بررسی قرار گرفت. 90 گونه گیاهی از 83 جنس در 28 خانواده تشخیص و شناسایی گردید. پاسخ گیاهان به آلاینده های فلوئورایدی مطالعه شد. مقدار فلوئوراید در 8 گونه لگوم (Alhagi camelorum Fisch., Cercis siliquastrum L., Glycyrrhiza glabra L. Medicago sativa L., Melilotus officinalis (L.) lam., Robinia peseudoacacia L., Sophora alopecuroides L. and Trifolium repens L.) از محوطه کارخانه به روش پتانسیومتری با الکترود انتخابی یون (ISE) اندازه گیری شد. نمونه های شاهد از 10 کیلومتری کارخانه جمع اوری شدند. نتایج نشان داد اغلب گیاهان مورد مطالعه نسبت به فلوئوراید مقاوم و یا غیر حساس می باشند. مقادیر بالای فلوئوراید در همه لگوم های آلوده در مقایسه با شاهد مشاهده گردید که گونه Medicago sativa L. بیشترین مقدار فلوئوراید را دارا بود.

تصفیه پساب صنایع فولاد به عنوان یکی از مهم ترین صنایع و از طرفی پر مصرف ترین صنایع از نظر آب به خصوص به منظور استفاده مجدد از پساب مورد توجه است. یکی از مهم ترین و جدیدترین روش ها جهت تصفیه پساب صنعتی، روش انعقاد و لخته سازی است که می توان در آن راندمان فرآیند را با کنترل عوامل مختلفی نظیر دما، pH و زمان ماند و غلظت منعقدکننده، تا حد زیادی افزایش داد. در این مطالعه کارائی پلی آلومینیوم کلراید در حذف کدورت پساب شبیه سازی شده نورد گرم کارخانه فولادسازی در حضور متغیرهای مستقل pH، زمان همزدن، دما، غلظت روغن و مواد جامد معلق ارزیابی شده است. آزمایشات انجام شده توسط نرم افزار Design expert 8 انجام شد. جهت طراحی آزمایش ها از روش طراحی مرکب مرکزی که متداول ترین نوع طراحی در روش رویه پاسخ است، استفاده شد. نتایج نشان داد افزایش ماده منعقدکننده پلی آلومینیوم کلراید تا حدود 5 میلی گرم در لیتر، باعث افزایش راندمان حذف کدورت و در نتیجه کاهش مقدار کدورت به مقادیر کمتر از NTU 20 که استاندارد کدورت آب مورد استفاده در فرآیند نورد می باشد، می گردد. افزایش دما نیز از دمای 27 تا 55 درجه تغییر اندکی در بهبود راندمان حذف کدورت داشته است. با توجه به نتایج طراحی آزمایش، مقادیر بهینه برای بدست آوردن بهترین راندمان حذف کدورت از پساب مورد مطالعه (51 تا 62 درصد) در صورتی است که دوز پلی آلومینیوم کلراید 1 میلی گرم بر لیتر، مقدار مواد جامد معلق 1500 میلی گرم بر لیتر و زمان همزدن 30 ثانیه باشد. این نتایج نشان داد pH، دما و مقدار روغن پارامترهای با اثرگذاری پایین تری می باشند. در مجموع نتایج مطالعه حاضر بیانگر این است که اگر پلی آلومینیوم کلراید در یک غلظت بهینه به پساب اضافه گردد توانایی خوبی در حذف کدورت پساب دارد.